۵۷ حلقه سمندر کردستانی در مهاباد سرشماری شد
رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: تیم پایش زیستگاه های سمندر کردستانی در این شهرستان توانستند در یکی از زیستگاه های این دوزیست نادر، مشهور به «قلات شاه»، ۵۷ حلقه را سرشماری کنند.
فاروق سخنور روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این تیم شامل سه نفر از کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی و چهار نفر از کارشناسان این اداره بودند که در ۲ مرحله این زیستگاه را مورد پایش قرار دادند.
وی با اشاره به اینکه برای شمارش دقیق تعداد یک گونه خاص در یک منطقه باید در ۲ مرحله سرشماری و علامت گذاری صورت گیرد، اضافه کرد: این تیم در مرحله نخست ۳۵ حلقه سمندر را در این زیستگاه شناسایی و علامت گذاری کرد و در مرحله دوم نیز ۲۲ حلقه سمندر را که علامت گذاری نشده بود، سرشماری کردند.
سخنور اضافه کرد: در این پایش و طی مسافت حدود یک کیلومتر از جویبارهای منطقه مورد بررسی قرار گرفت که بعد از جمع‌آوری آمار، برنامه‌ریزی‌های لازم برای حفاظت از این سمندرها توسط سازمان مرکزی و اداره نظارت بر حیات وحش استان انجام می‌گیرد.
وی افزود: ناآگاهی جوامع بومی و محلی از وضع سمندرهای ایران باعث کاهش جمعیت این گونه جانوری شده است و بنابراین آموزش و اطلاع‌رسانی می‌تواند در حفاظت بیشتر از این گونه‌های ارزشمند نقش مثبت داشته باشد.
سخنور با بیان اینکه این گونه به دلیل حساس بودن به شرایط محیطی، همواره با آسیب‌های بسیار جزئی و آلودگی بسیار کم منابع آبی از بین می‌روند، گفت: در سال‌های گذشته به دلیل خشک شدن چشمه‌ها و تغییر کاربری آنها و شکار آنها توسط پرندگان و مارها این گونه نادر بسیاری از زیستگاه‌های خود را از دست داده و در شمار گونه‌های در حال انقراض قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در اصطلاح محلی به این گونه جانوری «بو که کانیله» و «کانی بوک» گفته می‌شود که به معنی عروس چشمه است و این نامگذاری حاکی از آن است که تنها در چشمه‌های با آب روان و صاف قابل مشاهده است.
سخنور گفت: محل زیستگاه این جانور در چشمه سارها و جویبارهای کوهستان در ارتفاعات ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ متری با پوشش گیاهی مناسب زیست است که به طور معمول در اوایل صبح یا شب در نزدیکی چشمه‌ها و جویبارها از آب خارج می‌شود و در مهاباد علاوه برمنطقه قلات شاه در مناطق دیگری از جمله «کارگ و هه رمی»، «بینگوین»، «اشکوت رفته» و «امید» به عنوان زیستگاه این گونه نادر شناسایی شده است.
به گزارش ایرنا سمندر کردستانی از راسته دوزیستان دم دار و خانواده سالاماندریده (سمندرها) بوده که از این جنس (Neurergus) سه گونه در ایران وجود دارد و این گونه در لیست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در دسته به شدت در معرض خطر انقراض طبقه بندی شده است.
این گونه دارای سر پهن، طول سر با عرض آن تقریباً برابر، پوزه گرد، چشم‌های برجسته، بدن و دم قوی، فاقد تاج پشتی و به رنگ سیاه براق همراه با لکه‌های زرد رنگ روشن به اشکال حلقه ایی، قلابی و نیم دایره است و خال های زرد این گونه به طور غیر منظم در پشت بدن قرار دارند.
در سال‌های اخیر عمده‌ترین تهدیدها شامل خشکسالی، گرمایش جهانی، آلودگی آب توسط کودهای شیمیایی، سموم کشاورزی، تخریب و تغییر وضعیت چشمه‌ها و برکه‌هایی است که برای مصارف کشاورزی و دامداری توسط روستاییان، کشاورزان و دامداران صورت می‌گیرد.