لزوم احداث قرقهای اختصاصی (حفاظتگاههای خصوصی)
برگزاری نخستین نشست تخصصی حفاظتگاههای خصوصی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
انجمن علمی دانشجویی محیط زیست پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، نشست تخصصی «حفاظتگاههای خصوصی (قرقهای اختصاصی) در ایران» را برگزار کرد. در این نشست که در تالار امام خمینی دانشکده منابع طبیعی دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج برگزار شد، به بررسی چالشها و راهکارهای بهبود مدیریت حفاظتگاههای خصوصی (قرقهای اختصاصی) در ایران پرداخته شد.
«سیاستهای سازمانی در حوزه حفاظتگاههای خصوصی (قرقهای اختصاصی)»، فرصتها و تهدیدها در حفاظت از تنوع زیستی» و «حکمرانی کار آفرینی و توانمندسازی جوامع محلی» از جمله موضوعات و محورهای اصلی در این نشست بود که توسط اساتید دانشگاهی حوزه محیط زیست (دانشگاه های شیراز، اصفهان، فارس، تهران و شهید بهشتی) در کنار انجمن های زیست محیطی و فعالان حوزه حفاظت مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در این نشست، مهدی قربانی، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران به لزوم بهرهگیری از الگوی حکمرانی محیط زیست که تمامی ذینفعان در آن نقش خود را ایفا کرده و سند خروجی آن برای همگی دستگاهها لازم اجرا است، اشاره کرده، با تشریح وضعیت موجود محیط زیست کشور، کارکردهای اکولوژیکی و اقتصادی موثر و مثبت در قرقهای اختصاصی را بیان کرد.
وی در ادامه گفت باید به توسعه قرق های اختصاصی (حفاظتگاههای خصوصی) کمک کرده، از آن پشتیبانی نمود و در حوزه کارآفرینی که اساس موفقیت در حفاظت از زیستگاههاست، زنجیره های ارزش را فراموش نکرد.
قربانی با اشاره به این که نیاز به هماهنگیهای بیشتری از سوی سازمان منابع طبیعی وجود دارد گفت: سازمان حفاظت محیط زیست نیز با توجه به محدودیت های موجود اعم از کمبود نیرو، تجهیزات، منابع انسانی و مالی، باید حرکت خود را به سمت توسعه مناطق حفاظت شده با مشارکت جوامع بومی و محلی، شتاب دهد.
در ادامه مسعود منصور، ...، مواد قانونی را که به صراحت از زوایای گوناگون به ایجاد قرقهای اختصاصی اشاره کرده است، یادآوری نموده، بر لزوم تهیه طرح های حفاظت و بهره برداری قرقها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست جهت تصویب آنها در شورایعالی محیط زیست تاکید کرد.
اصغرعبدلی، نماینده دانشگاه شهید بهشتی نیز با بیان این مساله که ما مخالف توسعه قرق های اختصاصی نیستیم، به تشریح خلع های قانونی، اجرایی و نظارتی موجود در بهبود روند ایجاد قرقهای اختصاصی و سایر کارکردهای آنها پرداخت. او افزود کارکرد قرقها تک بعدی و شکار نیست بلکه حفظ خدمات محیط زیستی آن گسترده بوده، باید بیشتر مدنظر قرارگیرد. وی همچنین انتقاداتی به دستورالعمل ها و روند فعالیت قرق های اختصاصی وارد کرده، پیشنهاداتی را نیز برای بهبود روند مدیریت آنها ارائه داد.
غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش، در این نشست توضیحاتی درباره نحوه جانمایی قرقهای اختصاصی بر اساس اهمیت زیستگاه و حیات وحش داده، دستورالعمل های موجود و حقوق و تکالیف مشخص شده از سوی سازمان را برای قرق داران تبیین کرد.
حامد ابوالقاسمی، از قرق منصورآباد رفسنجان، با تشریح روند فعالیت آن مجموعه، مستنداتی را از موفقیت حاصله در اجرای برنامه های حفاظت طی سال های 1389 تا 1401 ارایه کرد. افزایش جمعیت سمداران شاخص و مشاهده گونههای در معرض خطر انقراض (گورخر آسیایی) برای نخستین بار در دهه گذشته در این قرق با فعالیت شبانهروزی قرق داران، شرایط زیستی و زیستگاهی بهبود یافته و تحقق رویکرد حفاظت با مشارکت جوامع بومی و محلی، از مصادیق موفقیت این قرق بود.
در ادامه، ایرن نژاد، استاد دانشگاه یزد ، به موفقیت های حاصله در قرقها طی برنامه حفاظت توسط قرقداران و افزایش جمعیت حیات وحش نه تنها در قرقها بلکه در مناطق حفاظت شده حاشیهای این قرق ها اشاره کرد و نقش بافری قرقها را به عنوان ضربه گیر مناطق حفاظت شده، همانند آنچه در قرق علی آباد چهلگزی و قرق منصورآباد شاهد آن هستیم، یادآور شد.
گفتنی است، در پنل تخصصی، به بیان مسایلی پیرامون نقدهای ارایه شده پرداخته شد و غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در این پنل، به برخی ابهامات و انتقادات بر روشهای آماربرداری و ارایه اطلاعات از سوی سازمان حفاظت محیط زیست پرداخت و متذکر شد سازمان حفاظت محیط زیست، همواره اصل شفافیت در ارائه اطلاعات را سرلوحه اطلاع رسانی خود قرار داده و می دهد.